Katkıda bulunanlar  :  Orhan Gökçöl,   Harun Taner,   Müjgan San,   Attila Özgit,   Mustafa Akgül

Eski Çalışma Kolu Raporları : Taslak001 | 002  |  003  |  004  |  005  |  006  |  006a  |  006b |  007

İçindekiler :

1. Giriş
2. Neden Böyle Bir Çalışmaya Gerek Duyuldu?
3. Çalışmanın Ana Hedefi
4. Çalışma Yöntemi
5. Kaydedilecek Aşamalar
6. Tartışma Öbekleri Hiyerarşik Yapısı
• tr.bilgisayar
• tr.bilim
• tr.diger
• tr.eglence
• tr.obek
• tr.toplum
7. Yeni Öbek Açma
8. Mevcut Bir Öbeği Kapatma veya Öbek Adı Değiştirme
9. Diğer Tartışma Servislerinin TTÖ Sisteminden Yararlanması
10. Yönetimsel
11. Sözlük
12. Sizlerden Gelen Öneriler
13. Ekler
14. Kaynaklar

1. Giriş

Türkçe Tartışma Öbekleri yapısının oluşturulması ve sonrasında çalıştırılmasının sağlanması amacıyla, faaliyetlerini "gönüllü" esasına göre yürüten bir çalışma kolu, 2 Temmuz 1997 tarihinde oluşturulmuştur. Çalışma kolu, 20 Kasım 1997 tarihi itibarıyla 5 kişiden oluşmaktadır. Bu kişiler ve çalıştıkları kuruluşlar (alfabetik sıra ile) :

Mustafa Akgül - Bilkent Üniversitesi
Orhan Gökçöl - İstanbul Üniversitesi
Attila Özgit - Ortadoğu Teknik Üniversitesi
Müjgan San - Devlet Planlama Teşkilatı
Harun Taner - İstanbul Teknik Üniversitesi

2. Neden Böyle Bir Çalışmaya Gerek Duyuldu?
 

Ülkemizde, 1993 yılından günümüze değin,  önce sadece akademik çevrelerde kısıtlı olarak kullanılabilen internetin kapsadığı kitle, hem sayı hem de nitelik olarak  her geçen gün hızla artmaktadır. Buna paralel olarak,
internet ve internet teknolojilerini kullanan sayıca büyük ve nitelikli bir insan kümesinden söz edebiliriz.

"Usenet" olarak adlandırılan, tüm dünyadaki ağ kullanıcılarının binlerce değişik konu hakkında fikir öne sürebildikleri, birbirleriyle tartışabildikleri tartışma öbekleri (news groups) sisteminde, hem yazışma dilinin ingilizce olması hem de değişik bölgelere has konuları kapsamaması sebebiyle, tüm dünyada, ülkeler özellikle kendi ana dillerinde tartışabilecekleri ortak alanların oluşturulması yönünde hızlı yapılanmalara gitmektedirler. Özellikle Finlandiya, Almanya, İspanya, Fransa gibi ülkeler buna en güzel örnekler olarak verilebilir. Bu yolla, insanlar, kendi ana dillerinde birçok değişik konuya bölünmüş "herkese açık" alanlarda (tartışma öbekleri) görüşlerini bildirebilmektedir. Böyle bir altyapı, bilimden sanata, günlük/güncel olaylardan eğlenceye, çeşitli sektörel gelişmelerden sosyal yaşam ile ilgili konulara kadar çok geniş ve farklı bir yelpazede dizilmiş pek çok tartışma öbeğinde insanların görüşlerini bildirebileceği dinamik ortamlar sağlayacaktır. Bu alt yapının sağlayacağı olumlu girdiler ve avantajlardan bazılarını sıralamak gerekirse,

• Internet'te Türkce içerik artacaktır.
• Internet teknolojilerinin ülkemizde daha hızlı ve yapıcı bir şekilde yayılması kolaylaşacak ve hızlanacaktır.
• Kullanıcılar bilinçlenerek interneti daha verimli kullanacaklardır.
• Tüm Türkiye (ve dünya) internet kullanıcıları arasında akı(l)cı bir Türkçe iletişim sağlanacaktır.
• Uzmanlık tartışma öbekleri yolu ile profesyoneller arasında da meslekleri ile ilgili bilgi alış-verişi yapılabilmesi kolaylaşacaktır.
• Bilimsel tartışma öbekleri yolu ile, ülkemizdeki üniversiteler, enstitüler ve benzeri merkezlerdeki seminer, konferans, vb gibi etkinliklerin çok daha geniş bir hedef kitleye duyurulması sağlanacaktır.
• Değişik güncel/popüler konularda oluşturulabilecek tartışma öbeklerinde, insanlar, kendi görüşlerini dile getirebilecek ve açık bir demokrasi platformu da sağlanmış olacaktır.

3. Çalışmanın Ana Hedefi

Bu çalışmanın ana hedefi, "Türkçe Tartışma Öbekleri" oluşturulmasını sağlamak amacıyla bir altyapı oluşturma çalışması yapmak, oluşan olası altyapıyı tartışmaya açmak ve gelen önerileri değerlendirerek son şekli verilen sistemi kullanıma sunmak için önermektir. Raporda dile getirilen konular "3. Türkiye'de İnternet Konferansı" kapsamında bir çalışma kolu raporu olarak internet kamuoyunun, daha geniş olarak, bilgisine sunulacak ve tartışılmaya açılacaktır.

4. Çalışma Yöntemi

Giriş bölümünde belirtilen çalışma kolu, yapılandırma çalışmalarını elektronik ortamda -gönüllü esasına dayalı olarak- yürütür, hazırlayacağı taslak raporları belirli aralıklarla güncelleyerek herkesin erişebileceği bir ortamda tutar. Bu raporlar HTML formatında http://web.bilkent.edu.tr ve http://www2.itu.edu.tr/~gokcol/tr-obek sayfasından görülebilir. Dileyen herkes, belirtilen konular ile ilişkili olarak kendi fikirlerini gokcol@sariyer.cc.itu.edu.tr (Orhan Gokcol) adresine e-posta ile bildirebilir. Bu fikirler dikkate alınarak çalışma kolunda değerlendirilir ve ilgili kişiye e-posta ile bildirilir, ayrıca bu kişinin adı son raporda belirtilir.

Oluşturulan taslak internet kamuoyunun bilgisine sunulduktan sonra, gelen öneriler ve eleştiriler dikkate alınarak taslaga son şekil verilecek ve 3. Türkiye'de İnternet Konferansı'ndaki Çalışma Kolu toplantısında alınacak kararlar doğrultusunda bir son rapor hazırlanarak TTÖ Sistemi için önerilecektir.

5. Kaydedilecek Aşamalar

Çalışma boyunca aşağıdaki işler yapılacaktır :

1. Olası Tepe Öbek Yapıları ve Tanımları : Alt tartışma öbeklerini içeren daha genel tanımlı yapılar oluşturulacaktır.
2. İlk Anda Açılması Düşünülen Alt Öbekler ve Tanımları : Üst öbek yapısı altında, bazı örnek alt öbekler oluşturulacaktır.
3. Yeni Üst Öbek Açma Mekanizmaları : Sistem çalışmaya başladıktan sonra, kullanıcıların yeni üst öbekler oluşturabilmesini sağlamak için mekanizmalar (kontrollü oylama) oluşturulacaktır.
4. Teknik Alt Yapı : Oluşturulacak "Tartışma Öbeği" sistemine teknik destek ODTÜ tarafından verilecektir.
5. Sistemin Genel Kullanıma Açılması : Üst ve alt öbek yapıları oluşturulduktan ve teknik altyapı sağlandıktan sonra, isteyen "tartışma öbeği servisleri (news servers)" kendi aralarında aynı hiyerarşik yapı içinde "öbek iletisi (news feed)" alış verişine başlayacaktır. Her tartışma öbeği servisi, hiyerarşik yapının istediği alt ve üst öbekleri alma/almama seçeneği vardır.
6. Uygulamalar ve Sorunlar Hakkında Genel Bir Değerlendirme : Oluşturulacak yapının kullanımı ile ilgili sorunları tartışmak, kararlar almak amacıyla daha sonradan bir üst kurul oluşturulacaktır. Üst kurul çalışma prensipleri ve kimlerden oluşacağı daha sonra tespit edilir.

6. Tartışma Öbekleri Hiyerarşik Yapısı

Çalışmanın ana hedeflerinin merkezinde, olası tepe öbek yapısının belirlenmesi vardır. Tartışma öbekleri; üst öbek yapısı ve alt kademe öbek yapıları olarak iki farklı biçimde olabilmektedir. Örneğin, "bilgisayar" bilgisayarlar ve bilgi teknolojileri ile ilgili öbekleri barındıran bir "tepe öbek" ise, bunun altında, bilgisayar.diller, bilgisayar.sistem, bilgisayar.virus 1. alt kademe öbekler; bilgisayar.diller.c++,bilgisayar.diller.fortran, bilgisayar.sistem.unix vb de 2. alt kademe öbeklerdir. Öbek yapısı ve alt kademe öbeklerin belirlenmesinde aşağıdaki kıstaslar gözönünde tutulacaktır :

• Öbek yapısı içinde, yazılı, görüntülü,sesli vb iletişim ortamlarında yayınlanması Türkiye Cumhuriyeti Yasalarına Göre Suç Sayılan içerikler barındıran öbekler hiçbir şekilde açılamaz.
• Bütün üst öbekler TR. ana öbeğinin altında bulunurlar.
• Öbek isimleri en fazla 14, en az 1 karakterden oluşur. Karakterler; harf  (a, b, c, d, e, f, g, h, i, j, k, l, m, n, o, p, q, r, s, t, u, v, w, x, y, z ), rakam (0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9) ya da artı (+) ve eksi (-) işaretleri olabilir. Bunların dışında başka karakterler ve semboller kullanılamaz.
• Alt kademe öbek sayısında bir sınırlama yoktur.
• Öbeklerdeki ana yazışma dili "Türkçe" dir. Ancak, tartışılan konularla ilgili özgün yabancı dilde dökümanlar da öbeklere gönderilebilir.

Tablo 1'de gösterilen Tepe Öbek yapısına ait başlangıçta olması düşünülen alt öbekler ise şunlardır :
 

Bilgisayar ve Bilgi Teknolojisi ile İlgili Konular : tr.bilgisayar

Bu tepe öbeğindeki daha alt seviye öbekleri; bilgisayar teknolojisi, bilgisayar işletim sistemleri, bilgisayar programlama dilleri, virüsler, çokluortam, metin-grafik editörleri ve benzerleri gibi bilgi teknolojileri ile ilgili konuları kapsar. Olası alt seviye hiyerarşik yapılanma, alt öbekler ve kısa tanımlar şöyledir :

• tr.bilgisayar.bdt : Bilgisayar Destekli Tasarim ve ilgili konular

• tr.bilgisayar.dil : Bilgisayar programlama dilleri.

• tr.bilgisayar.dil.c++ :C/ C++ programlama dilleri ile ilgili tartışma öbeği
• tr.bilgisayar.dil.java : Java ve Java Script programlama dilleri ile ilgili tartışma öbeği

 
• tr.bilgisayar.iletisim :Bilgisayarlar arası iletişim, ağ teknolojileri ve benzeri konular

• tr.bilgisayar.iletisim.internet :Internet ile ilgili tartışmalar. Bu alt öbeğin altında iss'ler, turnet, ulaknet, bbs'ler vb gibi konularda oluşturulabilecek daha alt seviye tartışma öbekleri de yer alabilir.
 
• tr.bilgisayar.isletim-sist : Bilgisayar işletim sistemleri.
• tr.bilgisayar.isletim-sist.linux : Linux işletim sistemi ile ilgili tartışma öbeği
• tr.bilgisayar.isletim-sist.windows : windows (3.x/95/nt/97 vb) ile ilgili tartışma öbeği
• tr.bilgisayar.isletim-sist.unix : Unix işletim sistemi ile ilgili tartışma öbeği

Bilimsel, akademik, teknolojik konular; duyurular vb : tr.bilim

Bu tepe öbeğindeki daha alt seviye öbekleri; doğal bilimler (biyoloji, fizik, kimya, matematik vb) ve uygulamalı bilimler (her türlü mühendislik, teknolojik uygulamalar vb) ile ilgili konuları içerir. Psikoloji, sosyoloji, tarih vb gibi dallar da tr.bilim hiyerarşisi altında yer alabilirler. Olası alt seviye hiyerarşik yapılanma, alt öbekler ve kısa tanımlar şöyledir :

• tr.bilim.diger : Sınıflamaya girmeyen diğer konular

• tr.bilim.dogal : Doğal bilimler ve ilgili konular. Sonraki aşamalarda daha alt öbeklere (tr.bilim.dogal.matematik, tr.bilim.dogal.fizik gibi) ayrılabilir.

• tr.bilim.muhendislik : Mühendislik ve ilgili konular. Sonraki aşamalarda daha alt öbeklere (tr.bilim.muhendislik.makine, tr.bilim.muhendislik.elektrik gibi) ayrılabilir.

• tr.bilim.saglik : Sağlık bilimleri, hastalıklar, tedavi yontemleri ve ilgili konular. Sonraki aşamalarda daha alt öbeklere (tr.bilim.saglik.tip, tr.bilim.saglik.akupuntkur, tr.bilim.saglik.dogal-bitkiler gibi) ayrılabilir.

• tr.bilim.sosyal : Sosyal bilimler ve ilgili konular.

Burada Listelenmemiş  Diğer Konular : tr.diger

Bu tepe öbeğindeki daha alt seviye öbekleri; hiyerarşik yapı içinde bulunmayan diğer konuları içerir. Olası alt-seviye hiyerarşik yapılanma :

• tr.diger.is-ilanlari : Her türlü iş ilanları; iş ve eleman arama vb
• tr.diger.al-sat : Kişisel/ticari ilanlar
• tr.diger.konular : hiyerarşi içinde listelen(e)memiş diğer konular

Eğlence (sinema, tiyatro, spor,fıkra, geyik, sohbet, vb) : tr.eglence

Bu tepe öbeğindeki daha alt seviye öbekleri; sinema, televizyon, radyo, tiyatro, geyik sohbeti, konserler, her tür müzik (türk sanat müziği, türk halk müziği vb) ve müzik grupları, sanatçıları/şarkıcıları, hobiler (pul, kartpostal, eski para koleksiyonculuğu vb), spor dalları, spor takımları, vb gibi konuları kapsar.  Olası alt seviye hiyerarşik yapılanma, alt öbekler ve kısa tanımlar şöyledir :

• tr.eglence.tv : Televizyon ve televizyon programları, genel tartışmalar, yayınlar vb. Sonraki aşamalarda daha alt öbeklere (tr.eglence.tv.diziler, tr.eglence.tv.genel gibi) ayrılabilir.

• tr.eglence.spor : Her türlü spor ve sporla ilgili olaylar.

 
• tr.eglence.muzik : Her türlü müzik ve ilgili konular. Sonraki aşamalarda daha alt öbeklere (tr.eglence.muzik.pop, tr.eglence.muzik.tsm gibi) ayrılabilir.

• tr.eglence.hobi  : Her türlü hobilerle ilgili konuları kapsar. Sonraki aşamalarda daha alt öbeklere (tr.eglence.hobi.para-pul, tr.eglence.hobi.model-ucak gibi) ayrılabilir.

 
• tr.eglence.geyik : Geyik sohbeti

 Öbekler ile ilgili ÇSS'ler, yönetimsel, yeni öbekler vb : tr.obek

Bu tepe öbeğindeki daha alt seviyelerdeki öbekler, TR hiyerarşisi altındaki öbekler ile ilgili yönetimsel bilgiler, duyurular (yeni öbek açma/kapatma vb), yeni başlayanlara önemli bilgiler, deneme öbekleri ve bunlarla ile ilgili konuları içerir. Olası alt seviye hiyerarşik yapılanma, alt öbekler ve kısa tanımlar şöyledir :

• tr.obek.caylak : Tartışma öbekleri ile ilgili yeni kullanıcıların soruları, tartışma

• tr.obek.css : Öbeklerle ilgili CSS (FAQ) dökümanları ( - Bu öbek dışardan doğrudan ileti gönderimine kapalıdır - yöneticili, moderated-)

• tr.obek.deneme : Haber öbeklerine deneme iletilerinin gönderilebilmesi amacıyla

• tr.obek.duyuru : Öbekler ile ilgili bütün yönetimsel duyurular (istatistikler, silinen öbekler, önemli uyarılar/duyurular vb ( - Bu öbek dışardan doğrudan ileti gönderimine kapalıdır - yöneticili, moderated-)

• tr.obek.yeni-obek : Yeni açılan öbekler; öbek açma oylamaları vb.

Toplum ile İlgili  Konular, Güncel Olaylar : tr.toplum

Bu tepe öbeğindeki daha alt seviye öbekleri; toplum ve yaşam ile ilgili konular; sanat, kültür, güncel
olaylar, politik tartışmalar ve benzeri konulari kapsar. Olası alt seviye hiyerarşik yapılanma, alt öbekler ve kısa tanımlar şöyledir :

• tr.toplum.arkadas : Arkadaş (siber arkadaş) öbeği

• tr.toplum.egitim : Eğitim ile ilgili her türlü konuyu içerir. Olası alt seviye hiyerarşik yapılanma :
• tr.toplum.egitim.ilk : 8 yillik temel egitim/öğretim ile ilgili tartışma öbekleri
• tr.toplum.egitim.lise : lise eğitimi/öğretimi
• tr.toplum.egitim.yuksek : üniversite ve yüksek okul eğitimi
• tr.toplum.egitim.sinavlar

• tr.toplum.guncel : Gündemdeki tartışmalar.. Bu öbek altına, güncel/popüler konularla ilgili diğer öbekler açılabilir.

• tr.toplum.hukuk : Hukuk ile ilgili tartışmalar.

• tr.toplum.kultur : Kültür ile ilgili tartışmalar. Daha sonra, değişik kültürel konular (yöresel kültürler, televizyon kültürü, batı kültürü vb) oluşturulabilir.

• tr.toplum.sanat : Sanat ile ilgili tartışmalar. Daha sonra, değişik sanat dalları ile ilgili alt öbekler oluşturulabilir.

• tr.toplum.siyaset : Siyaset üzerine tartışma

• tr.toplum.sto : Sivil toplum örgutleri ile ilgili tartışmalar ve alt tartışma öbekleri

• tr.toplum.yurt-disi.turkler : Yurt dışında yaşayan türkler, yurt dışında okuyan öğrenciler, ve bunlarla ilgili konular bu öbek ve altında oluşturulabilecek olası öbeklerde tartışılır.

7. Yeni Öbek Açma

Eğer belirli bir konuda "alt öbek" açılmak isteniyorsa aşağıdaki prosedür takip edilir :
 

Yeni Öbek isteğinin bildirilmesi
 
• Belli bir konuda yeni bir öbek açılmasını isteyen kişi ya da kişiler, bu konudaki görüşlerini tr.obek.yeni-obek öbeğinde tartışmaya açarlar. Buradaki tartışmalar ışığında, önerdikleri öbek ile ilgili bir tanım dökümanı oluştururlar.
• Yeni öbek, 3 hafta süreyle tr.obek.yeni-obek öbeğinde tartışılır ve insanlar bu konuda fikirlerini beyan ederler. Tartışma süresince, yapılan fikir alışverişleri sonrasında, yeni öbeği öneren kişi ya da kişiler hazırladıkları "tanım dökümanı"na son şeklini verirler. Yeni Öbek Tanım dökümanının formal yapısı ve içinde hangi bilgilerin yer alması gerektiği, bir sonraki taslak raporda ayrıntısıyla yer alacaktır.
• Yeni öbek açılmasını isteyen kişi ya da kişiler, 1 aylık tartışma sonrasında oluşturdukları "yeni öbek tanım dosyasını" belirlenen biçimde hazırlayarak bir e-posta ile yeni-obek@metu.edu.tr adresine iletirler. Tanımda, neden böyle yeni bir öbeğe gerek duyulduğu ile ilgili gerekçeler de açıkça belirtilmelidir. Ayrıca, yeni öbeğin adı ve yeralması istenen üst öbek hiyerarşisi de belirtilmelidir.
• Açılması düşünülen öbek eğer "yöneticili" olacaksa (moderated) bu durum ve gerekçesi, öbeğe gelecek iletileri kontrol edecek kişilerin listesi ile birlikte, ayrıca belirtilmelidir.
• Başvurular değerlendirildikten sonra "öbek açma" sürecinin başlayıp başlayamayacağını da içeren bir cevap e-posta ile ilgili kişiye ya da kişilere bildirilir.
• Yazılı, görüntülü,sesli vb iletişim ortamlarında yayınlanması Türkiye Cumhuriyeti Yasalarına Göre Suç Sayılan içeriklere sahip öbekler hiçbir şekilde açılmaz ve bu konudaki başvurular değerlendirilmez.

 

Başvurunun değerlendirilmesi, tartışma ve oylama süreçleri

Eğer bir "öbek açma" başvurusu değerlendirmeye alınmışsa;

• Her yeni öbek açma isteği için, tarafsız bir kişi "hakem" olarak belirlenir.
• Oylamanın başlangıç tarihi ve saati, oylamanın bitiş tarihi ve saati ve oyların gönderileceği "hakem adresi" tr.obek.yeni-obek'te ilan edilir. Isteyenler, oylamaya katılmaya "davet edilir". Oylamaya davet içeren e-postada, oylamada kullanılacak bir "oy pusulası" formu vardır.
• Oylama, oy pusulasındaki ilgili boşluklar doldurularak "oylamayı kontrol eden hakeme" e-posta ile göndermek şeklinde gerçekleşir. Oy pusulaları, ya doğrudan haber.obek.yeni-obek'te yayınlanan ilgili mesaja direkt cevap yazarak doldurulur; ya da hakemden bir e-posta ile istenerek gelen e-postaya doğrudan cevap yazarak doldurulur. Hakeme gönderilen e-postada ilgili öbeğin açılmasının istenip istenmediği (EVET / HAYIR şeklinde) ilgili cevap formunda doldurulur. Formda ayrıca, oylamaya katılan kişiye ait bazı bilgilerin doldurulacağı kısımlar da vardır.
• Oylama süresince, öbek açılmasını öneren kişi ya da kişiler, herhangi bir propaganda yapamazlar.
• Bir kişi, "TEK OY" kullanabilir. Aynı kişinin farklı e-posta adreslerinden birden fazla kullandığı oylar iptal edilir.
• Oylamaya katılan kişiler, eğer isterlerse, oylama süresince fikirlerini değiştirip yeni oy kullanabilirler ya da kullandıkları oyu iptal edebilirler.
• Hotmail, Netaddress, GeoCities vb gibi "anonim" e-posta adreslerinden kullanılacak oylarda "DOĞRUDAN İLGİLİ SERVİSLER ÜZERİNDEN" oy kullanılmalıdır. Bu adreslere ait, farklı SMTP servisleri yoluyla gelen oylar değerlendirmeye alınmaz.
• "tarafsız hakem" oylama ile ilgili her türlü yetkiye sahiptir.

 

Oyların sayımı ve Sonuçların İlanı
 

• 1 ay sonunda oylar sayılır ve,
• Eğer oylamaya katılanların sayısı 100 ve üzeri ise; ve oyların en az %60'ı "EVET" ise öbek açılır.
• Eğer oylamaya katılanların sayısı 100'ün altındaysa ya da oyların en az %41'i "HAYIR" ise öbek açılmaz.
• Öbeğin açılıp açılmadığı, oylama sonuçları ile birlikte (oy veren kişilerin e-posta adresleri ve verdikleri oylar) tr.obek.yeni-obek'te yayınlanır.
• Sonuçların ilanından sonraki 1 hafta içinde eğer oylamaya itiraz edilmezse oylama sonucu uygulanır. Yapılacak itirazlar, gerekçesi ile birlikte, bir e-posta ile obek-itiraz@metu.edu.tr adresine yapılır. Itirazlar değerlendirilir ve 1 hafta sonra sonuç açıklanır.
Öneriler

Yeni bir öbek açma isteğinde bulunan kişilerin, bu öbek ile ilgili tartışmalarda ifade edilen öneri ve düşünceleri dikkate almaları ve tanım dosyalarına bunları yansıtmaları tavsiye edilir. Yeni öbek açma isteğini anlattıkları döküman özellikle "yeni öbeğin açılma gerekçelerini" çok açık bir şekilde ortaya koymalıdır.

Öbek İsimlendirme :
 

• Öbek isimlerinin, içeriği de yansıtacak şekilde olabildiğince kısa tutulması önerilir. Öbek isimleri belirlenirken, kullanıcıların aradıkları öbeklere kolayca ulaşmasını sağlayacak, ve öbeklerin birbirleriyle karışmasını önleyecek yapısal ve hiyerarşik bir gruplamaya gidilmiştir. Yapının olabildiğince esnek ve genişlemeye uygun olmasına çalışılmıştır.

8. Mevcut Bir Öbeği Kapatma veya Öbek Adı Değiştirme

 Eğer mevcut bir alt öbeğin kapatılması (ya da adının değiştirilmesi isteniyorsa), aşağıdaki prosedür takip edilir : 

Kapatılması/Adının Değiştirilmesi İstenen Öbeğin bildirilmesi
 
• Mevcut bir öbeğin kapatılmasını ya da adının değiştirilmesini isteyen kişi ya da kişiler, bu konudaki görüşlerini tr.obek.yeni-obek öbeğinde tartışmaya açarlar. Buradaki tartışmalar ışığında, neden bu değişikliğe gerek duyulduğunu anlatan tanım döküman oluştururlar.
• Öbek kapatılmasını ya da adının değiştirilmesini isteyen kişi ya da kişiler, 3 haftalık tartışma sonrasında oluşturdukları "gerekçeli tanım dosyasını" belirlenen biçimde (formatta) hazırlayarak bir e-posta ile yeni-obek@metu.edu.tr adresine iletirler. Tanımda, neden böyle bir değişikliğe gerek duyulduğu ile ilgili gerekçeler de açıkça belirtilmelidir.

Başvurular değerlendirildikten sonra "ilgili" sürecinin başlayıp başlayamayacağını da içeren bir cevap e-posta ile başvuru sahiplerine bildirilir.

Başvurunun değerlendirilmesi, tartışma ve oylama süreçleri
 

• Oylamanın başlangıç tarihi ve saati, oylamanın bitiş tarihi ve saati ve oyların gönderileceği "hakem adresi" tr.obek.yeni-obek'te ilan edilir. Isteyenler, oylamaya katılmaya "davet edilir". Oylamaya davet içeren e-postada, oylamada kullanılacak bir "oy pusulası" formu vardır.
• Oylama, oy pusulasındaki ilgili boşluklar doldurularak "oylamayı kontrol eden hakeme" e-posta ile göndermek şeklinde gerçekleşir. Oy pusulaları, ya doğrudan haber.obek.yeni-obek'te yayınlanan ilgili mesaja direkt cevap yazarak doldurulur; ya da hakemden bir e-posta ile istenerek gelen e-postaya doğrudan cevap yazarak doldurulur. Hakeme gönderilen e-postada ilgili değişikliğin istenip istenmediği (EVET / HAYIR şeklinde) ilgili cevap formunda doldurulur. Formda ayrıca, oylamaya katılan kişiye ait bazı bilgilerin doldurulacağı kısımlar da vardır.
• Oylama süresince, değişiklik öneren kişi ya da kişiler, herhangi bir propaganda yapamazlar.
• Bir kişi, "TEK OY" kullanabilir. Aynı kişinin farklı e-posta adreslerinden birden fazla kullandığı oylar iptal edilir.
• Oylamaya katılan kişiler, eğer isterlerse, oylama süresince fikirlerini değiştirip yeni oy kullanabilirler ya da kullandıkları oyu iptal edebilirler.
• Hotmail, Netaddress, GeoCities vb gibi "anonim" e-posta adreslerinden kullanılacak oylarda "DOĞRUDAN İLGİLİ SERVİSLER ÜZERİNDEN" oy kullanılmalıdır. Bu adreslere ait, farklı SMTP servisleri yoluyla gelen oylar değerlendirmeye alınmaz.
• "tarafsız hakem" oylama ile ilgili her türlü yetkiye sahiptir.

 

Oyların sayımı ve Sonuçların İlanı
 

• 1 ay sonunda oylar sayılır ve,
• Eğer oylamaya katılanların sayısı 100 ve üzeri ise; ve oyların en az %60'ı "EVET" ise öbek kapatılır (ya da ismi değiştirilir).
• Eğer oylamaya katılanların sayısı 100'ün altındaysa ya da oyların en az %41'i "HAYIR" ise mevcut öbek kapatılmaz (ya da adı değiştirilmez).
• Öbeğin kapatılıp kapatılmadığı, (ya da adının değiştirilip değiştirilmediği) oylama sonuçları ile birlikte (oy veren kişilerin e-posta adresleri ve verdikleri oylar) tr.obek.yeni-obek'te yayınlanır.
• Sonuçların ilanından sonraki 1 hafta içinde eğer oylamaya itiraz edilmezse oylama sonucu uygulanır. Yapılacak itirazlar, gerekçesi ile birlikte, bir e-posta ile obek-itiraz@metu.edu.tr adresine yapılır. İtirazlar değerlendirilir ve 1 hafta sonra sonuç açıklanır.

9. Diğer Tartışma Servislerinin TTÖ Sistemi'nden Yararlanması

İsteyen her tartışma servisi (news server) TTÖ hiyerarşisi içinde tüm öbeklerden ya da kendi istediği sayıdaki üst öbekten "feed" alabilir (ileti alış-verişi yapabilir). İleti alışverişi, TTÖ sistemine bağlı herhangi bir tartışma öbeği servisi üzerinden olabilir.

Herşeyden önce, TTÖ sistemine dahil öbekleri bünyesinde barındırmak isteyen bir kurumun bu konuda yeterli alt yapısı (bilgisayar ve yazılım) olmalıdır. TTÖ sisteminin oldukça dinamik ve fazla ileti alışverişine sahne olacak bir ortam olması beklenmektedir. Bu yüzden, ileti alışverişi yapan servislerin bu iş için yeterli eleman ve diğer kaynakları (disk alanı, bant genişliği, zaman vb) ayırması gerekmektedir.

10. Yönetimsel

TTÖ sisteminin işlemesi ile ilgili teknik ve idari konuları karara bağlayacak, gönüllü bir yönetim birimi oluşturulacaktır.
Gönüllü yönetim biriminin nasıl oluşturulacağı tartışılarak karara bağlanacaktır. Şu an ortada somut bir "birim" yok :)

Bu yönetim birimi, TTÖ ile ilgili idari dökümanlar, kullanım ilkeleri, yeni kullanıcılar için bilgiler vb içeren bir takım ana dökümanları hazırlar ya da hazırlanmasında öncü olur. Bu dökümanlar tr.öbek hiyerarşisi içindeki ilgili öbeklerde periyodik olarak dağıtılır. TTÖ Yönetim Birimi, üst hiyerarşlik yapı içindeki öbekleri yapısal daha alt seviye obekler içine alabilir. Bu ve benzeri konular, gerektiğinde ilgili öbeklerde tartışmaya açılır.

Gönüllü yönetim birimi içinden aşağıdaki alt gruplar oluşturulacaktır :

• "Öbek açma" isteklerini değerlendiren ve sonuçlandıran alt grup
• "Öbek kapatma" ve "Öbek adı değiştirme" isteklerini değerlendiren alt grup
• Oylama sonuçlarına itirazları değerlendirecek alt grup
• Oylamaları yönetecek hakem grubu

Gönüllü yönetim birimine yeni üyeler "mevcut üyelerin önerisi üzerine" ve "üzerinde tartışılıp mutabakat sağlanarak" katılabilirler.

Gönüllü yönetim birimi üyeleri; yeni öbek açma, öbek kapatma ya da öbek adı değiştirme gibi isteklerde bulunamazlar ve hiçbir oylamaya katılamazlar.

Öbek Yönetiminde aşağıdaki e-posta adresleri kullanılır :

obek-itiraz@metu.edu.tr
obek-kapat@metu.edu.tr
yeni-obek@metu.edu.tr
obek-tr@metu.edu.tr (Yönetim Birimi Tartışma Listesi)

11. Sözlük

öbek : Belirli bir konuda tartışmaların yapıldığı herkese açık sanal ortam, (news) group
öbek hiyerarşisi : Tartışma öbeklerinin dağılımını belirleyen dizin/zincir yapısı
üst öbek :
alt öbek : Üçüncü veya daha alt düzey ad) (("third or fourth .. level hierarchy"))
hiyerarşi : Sıra düzen (?)
ileti : Bir öbeğe gönderilen elektronik postalardan her biri

12.  Sizlerden Gelen Öneriler

Her türlü önerilerinizi gokcol@sariyer.cc.itu.edu.tr adresine e-posta ile iletebilirsiniz. Öneriler değerlendirilecek ve kendilerine e-posta ile bilgi verilecektir. Hazırlanacak son raporda bu kişilerin isimleri burada belirtilecektir.

13. Ekler

Burada, taslakta kullanılabilecek olası ek bilgiler ile ilgili dökümantasyon yer alacaktır.

14. Kaynakça

Bu kısımda, taslağı hazırlarken kullanılan kaynaklar yer alacaktır.