Türkçe Tartışma Öbekleri
(TTÖ) Yapılanması
Çalışma Kolu Raporu
(Taslak 008 - 20 Kasım
1997)

Katkıda bulunanlar : Orhan
Gökçöl, Harun
Taner, Müjgan
San, Attila Özgit,
Mustafa Akgül
Eski Çalışma Kolu Raporları : Taslak001
| 002 | 003
| 004 | 005
| 006 | 006a
| 006b | 007
"3. Türkiye'de Internet" Konferansında
kullanılacak yansılar
İçindekiler :
-
Giriş
-
Neden Böyle Bir Çalışmaya Gerek Duyuldu?
-
Çalışmanın Ana Hedefi
-
Çalışma Yöntemi
-
Kaydedilecek Aşamalar
-
Tartışma Öbekleri Hiyerarşik Yapısı
-
Yeni Öbek Açma
-
Mevcut Bir Öbeği Kapatma veya Öbek Adı Değiştirme
-
Diğer Tartışma Servislerinin TTÖ Sisteminden Yararlanması
-
Yönetimsel
-
Sözlük
-
Sizlerden Gelen Öneriler
-
Ekler
-
Kaynaklar
1. Giriş
Türkçe Tartışma Öbekleri yapısının oluşturulması ve sonrasında çalıştırılmasının
sağlanması amacıyla, faaliyetlerini "gönüllü" esasına göre yürüten bir
çalışma kolu, 2 Temmuz 1997 tarihinde oluşturulmuştur. Çalışma kolu, 20
Kasım 1997 tarihi itibarıyla 5 kişiden oluşmaktadır. Bu kişiler ve çalıştıkları
kuruluşlar (alfabetik sıra ile) :
Mustafa Akgül - Bilkent Üniversitesi
Orhan Gökçöl - İstanbul Üniversitesi
Attila Özgit - Ortadoğu Teknik Üniversitesi
Müjgan San - Devlet Planlama Teşkilatı
Harun Taner - İstanbul Teknik Üniversitesi
2. Neden Böyle Bir Çalışmaya Gerek
Duyuldu?
Ülkemizde, 1993 yılından günümüze değin, önce sadece akademik
çevrelerde kısıtlı olarak kullanılabilen internetin kapsadığı kitle, hem
sayı hem de nitelik olarak her geçen gün hızla artmaktadır. Buna
paralel olarak,
internet ve internet teknolojilerini kullanan sayıca büyük ve nitelikli
bir insan kümesinden söz edebiliriz.
"Usenet" olarak adlandırılan, tüm dünyadaki ağ kullanıcılarının binlerce
değişik konu hakkında fikir öne sürebildikleri, birbirleriyle tartışabildikleri
tartışma öbekleri (news groups) sisteminde, hem yazışma dilinin ingilizce
olması hem de değişik bölgelere has konuları kapsamaması sebebiyle, tüm
dünyada, ülkeler özellikle kendi ana dillerinde tartışabilecekleri ortak
alanların oluşturulması yönünde hızlı yapılanmalara gitmektedirler. Özellikle
Finlandiya, Almanya, İspanya, Fransa gibi ülkeler buna en güzel örnekler
olarak verilebilir. Bu yolla, insanlar, kendi ana dillerinde birçok değişik
konuya bölünmüş "herkese açık" alanlarda (tartışma öbekleri) görüşlerini
bildirebilmektedir. Böyle bir altyapı, bilimden sanata, günlük/güncel olaylardan
eğlenceye, çeşitli sektörel gelişmelerden sosyal yaşam ile ilgili konulara
kadar çok geniş ve farklı bir yelpazede dizilmiş pek çok tartışma öbeğinde
insanların görüşlerini bildirebileceği dinamik ortamlar sağlayacaktır.
Bu alt yapının sağlayacağı olumlu girdiler ve avantajlardan bazılarını
sıralamak gerekirse,
-
Internet'te Türkce içerik artacaktır.
-
Internet teknolojilerinin ülkemizde daha hızlı ve yapıcı bir şekilde yayılması
kolaylaşacak ve hızlanacaktır.
-
Kullanıcılar bilinçlenerek interneti daha verimli kullanacaklardır.
-
Tüm Türkiye (ve dünya) internet kullanıcıları arasında akı(l)cı bir Türkçe
iletişim sağlanacaktır.
-
Uzmanlık tartışma öbekleri yolu ile profesyoneller arasında da meslekleri
ile ilgili bilgi alış-verişi yapılabilmesi kolaylaşacaktır.
-
Bilimsel tartışma öbekleri yolu ile, ülkemizdeki üniversiteler, enstitüler
ve benzeri merkezlerdeki seminer, konferans, vb gibi etkinliklerin çok
daha geniş bir hedef kitleye duyurulması sağlanacaktır.
-
Değişik güncel/popüler konularda oluşturulabilecek tartışma öbeklerinde,
insanlar, kendi görüşlerini dile getirebilecek ve açık bir demokrasi platformu
da sağlanmış olacaktır.
3. Çalışmanın
Ana Hedefi
Bu çalışmanın ana hedefi, "Türkçe Tartışma Öbekleri" oluşturulmasını
sağlamak amacıyla bir altyapı oluşturma çalışması yapmak, oluşan olası
altyapıyı tartışmaya açmak ve gelen önerileri değerlendirerek son şekli
verilen sistemi kullanıma sunmak için önermektir. Raporda dile getirilen
konular "3. Türkiye'de İnternet Konferansı" kapsamında bir çalışma kolu
raporu olarak internet kamuoyunun, daha geniş olarak, bilgisine sunulacak
ve tartışılmaya açılacaktır.
4. Çalışma Yöntemi
Giriş bölümünde belirtilen çalışma kolu, yapılandırma çalışmalarını
elektronik ortamda -gönüllü esasına dayalı olarak- yürütür, hazırlayacağı
taslak raporları belirli aralıklarla güncelleyerek herkesin erişebileceği
bir ortamda tutar. Bu raporlar HTML formatında http://web.bilkent.edu.tr
ve http://www2.itu.edu.tr/~gokcol/tr-obek
sayfasından görülebilir. Dileyen herkes, belirtilen konular ile ilişkili
olarak kendi fikirlerini gokcol@sariyer.cc.itu.edu.tr
(Orhan Gokcol) adresine e-posta ile bildirebilir. Bu fikirler dikkate alınarak
çalışma kolunda değerlendirilir ve ilgili kişiye e-posta ile bildirilir,
ayrıca bu kişinin adı son raporda belirtilir.
Oluşturulan taslak internet kamuoyunun bilgisine sunulduktan sonra,
gelen öneriler ve eleştiriler dikkate alınarak taslaga son şekil verilecek
ve 3. Türkiye'de İnternet Konferansı'ndaki Çalışma Kolu toplantısında alınacak
kararlar doğrultusunda bir son rapor hazırlanarak TTÖ Sistemi için önerilecektir.
5. Kaydedilecek
Aşamalar
Çalışma boyunca aşağıdaki işler yapılacaktır :
-
Olası Tepe Öbek Yapıları ve Tanımları : Alt tartışma öbeklerini içeren
daha genel tanımlı yapılar oluşturulacaktır.
-
İlk Anda Açılması Düşünülen Alt Öbekler ve Tanımları : Üst öbek yapısı
altında, bazı örnek alt öbekler oluşturulacaktır.
-
Yeni Üst Öbek Açma Mekanizmaları : Sistem çalışmaya başladıktan sonra,
kullanıcıların yeni üst öbekler oluşturabilmesini sağlamak için mekanizmalar
(kontrollü oylama) oluşturulacaktır.
-
Teknik Alt Yapı : Oluşturulacak "Tartışma Öbeği" sistemine teknik destek
ODTÜ tarafından verilecektir.
-
Sistemin Genel Kullanıma Açılması : Üst ve alt öbek yapıları oluşturulduktan
ve teknik altyapı sağlandıktan sonra, isteyen "tartışma öbeği servisleri
(news servers)" kendi aralarında aynı hiyerarşik yapı içinde "öbek iletisi
(news feed)" alış verişine başlayacaktır. Her tartışma öbeği servisi, hiyerarşik
yapının istediği alt ve üst öbekleri alma/almama seçeneği vardır.
-
Uygulamalar ve Sorunlar Hakkında Genel Bir Değerlendirme : Oluşturulacak
yapının kullanımı ile ilgili sorunları tartışmak, kararlar almak amacıyla
daha sonradan bir üst kurul oluşturulacaktır. Üst kurul çalışma prensipleri
ve kimlerden oluşacağı daha sonra tespit edilir.
6. Tartışma Öbekleri
Hiyerarşik Yapısı
Çalışmanın ana hedeflerinin merkezinde, olası tepe öbek yapısının belirlenmesi
vardır. Tartışma öbekleri; üst öbek yapısı ve alt kademe öbek yapıları
olarak iki farklı biçimde olabilmektedir. Örneğin, "bilgisayar" bilgisayarlar
ve bilgi teknolojileri ile ilgili öbekleri barındıran bir "tepe öbek" ise,
bunun altında, bilgisayar.diller, bilgisayar.sistem, bilgisayar.virus 1.
alt kademe öbekler; bilgisayar.diller.c++,bilgisayar.diller.fortran, bilgisayar.sistem.unix
vb de 2. alt kademe öbeklerdir. Öbek yapısı ve alt kademe öbeklerin belirlenmesinde
aşağıdaki kıstaslar gözönünde tutulacaktır :
-
Öbek yapısı içinde, yazılı, görüntülü,sesli vb iletişim ortamlarında yayınlanması
Türkiye Cumhuriyeti Yasalarına Göre Suç Sayılan içerikler barındıran öbekler
hiçbir şekilde açılamaz.
-
Bütün üst öbekler TR. ana öbeğinin altında bulunurlar.
-
Öbek isimleri en fazla 14, en az 1 karakterden oluşur. Karakterler; harf
(a, b, c, d, e, f, g, h, i, j, k, l, m, n, o, p, q, r, s, t, u, v, w, x,
y, z ), rakam (0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9) ya da artı (+) ve eksi (-)
işaretleri olabilir. Bunların dışında başka karakterler ve semboller kullanılamaz.
-
Alt kademe öbek sayısında bir sınırlama yoktur.
-
Öbeklerdeki ana yazışma dili "Türkçe" dir. Ancak, tartışılan konularla
ilgili özgün yabancı dilde dökümanlar da öbeklere gönderilebilir.
Önerilen Tepe Öbek yapısı ve kısa tanımları Tablo 1'de verilmiştir
:
Tablo 1. TTÖ Sistemi Olası Tepe Öbek Yapısı ve kısa tanımları
Öbek Adı
|
Kısa Tanımı
|
tr.bilgisayar |
Bilgi Teknolojisi, Bilgisayarlar
Arası İletişim, genel olarak bilgisayarlar ve ilgili konular |
tr.bilim |
Bilimsel, akademik, teknolojik
konular; duyurular vb |
tr.diger |
Burada Listelenmemiş Diğer
Konular |
tr.eglence |
Eğlence (sinema, tiyatro, spor,fıkra,
geyik, sohbet, tv, radyo vb) |
tr.obek |
Öbekler ile ilgili ÇSS'ler,
yönetimsel, yeni öbekler, yeni kullanıcı soruları vb |
tr.toplum |
Toplum ile İlgili Konular,
Güncel Olaylar |
Tablo 1'de gösterilen Tepe Öbek yapısına ait başlangıçta olması düşünülen
alt öbekler ise şunlardır :
Bilgisayar
ve Bilgi Teknolojisi ile İlgili Konular : tr.bilgisayar
Bu tepe öbeğindeki daha alt seviye öbekleri; bilgisayar teknolojisi,
bilgisayar işletim sistemleri, bilgisayar programlama dilleri, virüsler,
çokluortam, metin-grafik editörleri ve benzerleri gibi bilgi teknolojileri
ile ilgili konuları kapsar. Olası alt seviye hiyerarşik yapılanma, alt
öbekler ve kısa tanımlar şöyledir :
-
tr.bilgisayar.bdt
: Bilgisayar Destekli Tasarim ve ilgili konular
-
tr.bilgisayar.dil
: Bilgisayar programlama dilleri.
-
tr.bilgisayar.dil.c++
:C/ C++ programlama dilleri ile ilgili tartışma öbeği
-
tr.bilgisayar.dil.java
: Java ve Java Script programlama dilleri ile ilgili
tartışma öbeği
-
tr.bilgisayar.iletisim
:Bilgisayarlar arası iletişim, ağ teknolojileri ve benzeri konular
-
tr.bilgisayar.iletisim.internet
:Internet ile ilgili tartışmalar. Bu alt öbeğin altında
iss'ler, turnet, ulaknet, bbs'ler vb gibi konularda oluşturulabilecek daha
alt seviye tartışma öbekleri de yer alabilir.
-
tr.bilgisayar.isletim-sist
: Bilgisayar işletim sistemleri.
-
tr.bilgisayar.isletim-sist.linux
: Linux işletim sistemi ile ilgili tartışma öbeği
-
tr.bilgisayar.isletim-sist.windows
: windows (3.x/95/nt/97 vb) ile ilgili tartışma öbeği
-
tr.bilgisayar.isletim-sist.unix
: Unix işletim sistemi ile ilgili tartışma öbeği
Bilimsel,
akademik, teknolojik konular; duyurular vb : tr.bilim
Bu tepe öbeğindeki daha alt seviye öbekleri; doğal bilimler (biyoloji,
fizik, kimya, matematik vb) ve uygulamalı bilimler (her türlü mühendislik,
teknolojik uygulamalar vb) ile ilgili konuları içerir. Psikoloji, sosyoloji,
tarih vb gibi dallar da tr.bilim hiyerarşisi altında yer alabilirler. Olası
alt seviye hiyerarşik yapılanma, alt öbekler ve kısa tanımlar şöyledir
:
-
tr.bilim.diger
: Sınıflamaya girmeyen diğer konular
-
tr.bilim.dogal
: Doğal bilimler ve ilgili konular. Sonraki aşamalarda daha alt öbeklere
(tr.bilim.dogal.matematik, tr.bilim.dogal.fizik gibi) ayrılabilir.
-
tr.bilim.muhendislik
: Mühendislik ve ilgili konular. Sonraki aşamalarda daha alt öbeklere
(tr.bilim.muhendislik.makine, tr.bilim.muhendislik.elektrik gibi) ayrılabilir.
-
tr.bilim.saglik
: Sağlık bilimleri, hastalıklar, tedavi yontemleri ve ilgili konular.
Sonraki aşamalarda daha alt öbeklere (tr.bilim.saglik.tip, tr.bilim.saglik.akupuntkur,
tr.bilim.saglik.dogal-bitkiler gibi) ayrılabilir.
-
tr.bilim.sosyal
: Sosyal bilimler ve ilgili konular.
Burada
Listelenmemiş Diğer Konular : tr.diger
Bu tepe öbeğindeki daha alt seviye öbekleri; hiyerarşik yapı içinde
bulunmayan diğer konuları içerir. Olası alt-seviye hiyerarşik yapılanma
:
-
tr.diger.is-ilanlari
: Her türlü iş ilanları; iş ve eleman arama vb
-
tr.diger.al-sat
: Kişisel/ticari ilanlar
-
tr.diger.konular
: hiyerarşi içinde listelen(e)memiş diğer konular
Eğlence
(sinema, tiyatro, spor,fıkra, geyik, sohbet, vb) :
tr.eglence
Bu tepe öbeğindeki daha alt seviye öbekleri; sinema, televizyon, radyo,
tiyatro, geyik sohbeti, konserler, her tür müzik (türk sanat müziği, türk
halk müziği vb) ve müzik grupları, sanatçıları/şarkıcıları, hobiler (pul,
kartpostal, eski para koleksiyonculuğu vb), spor dalları, spor takımları,
vb gibi konuları kapsar. Olası alt seviye hiyerarşik yapılanma, alt
öbekler ve kısa tanımlar şöyledir :
-
tr.eglence.tv
: Televizyon ve televizyon programları, genel tartışmalar,
yayınlar vb. Sonraki aşamalarda daha alt öbeklere (tr.eglence.tv.diziler,
tr.eglence.tv.genel gibi) ayrılabilir.
-
tr.eglence.spor
: Her türlü spor ve sporla ilgili olaylar.
-
tr.eglence.muzik
: Her türlü müzik ve ilgili konular. Sonraki aşamalarda daha alt öbeklere
(tr.eglence.muzik.pop, tr.eglence.muzik.tsm gibi) ayrılabilir.
-
tr.eglence.hobi
: Her türlü hobilerle ilgili konuları kapsar. Sonraki aşamalarda daha
alt öbeklere (tr.eglence.hobi.para-pul, tr.eglence.hobi.model-ucak gibi)
ayrılabilir.
-
tr.eglence.geyik
: Geyik sohbeti
Öbekler
ile ilgili ÇSS'ler, yönetimsel, yeni öbekler vb :
tr.obek
Bu tepe öbeğindeki daha alt seviyelerdeki öbekler, TR hiyerarşisi altındaki
öbekler ile ilgili yönetimsel bilgiler, duyurular (yeni öbek açma/kapatma
vb), yeni başlayanlara önemli bilgiler, deneme öbekleri ve bunlarla ile
ilgili konuları içerir. Olası alt seviye hiyerarşik yapılanma, alt öbekler
ve kısa tanımlar şöyledir :
-
tr.obek.caylak
: Tartışma öbekleri ile ilgili yeni kullanıcıların soruları, tartışma
-
tr.obek.css
: Öbeklerle ilgili CSS (FAQ) dökümanları (
- Bu öbek dışardan doğrudan ileti gönderimine kapalıdır - yöneticili, moderated-)
-
tr.obek.deneme
: Haber öbeklerine deneme iletilerinin gönderilebilmesi amacıyla
-
tr.obek.duyuru
: Öbekler ile ilgili bütün yönetimsel duyurular (istatistikler, silinen
öbekler, önemli uyarılar/duyurular vb ( - Bu öbek
dışardan doğrudan ileti gönderimine kapalıdır - yöneticili, moderated-)
-
tr.obek.yeni-obek
: Yeni açılan öbekler; öbek açma oylamaları vb.
Toplum
ile İlgili Konular, Güncel Olaylar : tr.toplum
Bu tepe öbeğindeki daha alt seviye öbekleri; toplum ve yaşam ile ilgili
konular; sanat, kültür, güncel
olaylar, politik tartışmalar ve benzeri konulari kapsar. Olası alt
seviye hiyerarşik yapılanma, alt öbekler ve kısa tanımlar şöyledir :
-
tr.toplum.arkadas
: Arkadaş (siber arkadaş) öbeği
-
tr.toplum.egitim
: Eğitim ile ilgili her türlü konuyu içerir. Olası alt seviye hiyerarşik
yapılanma :
-
tr.toplum.egitim.ilk
: 8 yillik temel egitim/öğretim ile ilgili tartışma
öbekleri
-
tr.toplum.egitim.lise
: lise eğitimi/öğretimi
-
tr.toplum.egitim.yuksek
: üniversite ve yüksek okul eğitimi
-
tr.toplum.egitim.sinavlar
-
tr.toplum.guncel
: Gündemdeki tartışmalar.. Bu öbek altına, güncel/popüler
konularla ilgili diğer öbekler açılabilir.
-
tr.toplum.hukuk
: Hukuk ile ilgili tartışmalar.
-
tr.toplum.kultur
: Kültür ile ilgili tartışmalar. Daha sonra, değişik kültürel konular
(yöresel kültürler, televizyon kültürü, batı kültürü vb) oluşturulabilir.
-
tr.toplum.sanat
: Sanat ile ilgili tartışmalar. Daha sonra, değişik sanat dalları ile
ilgili alt öbekler oluşturulabilir.
-
tr.toplum.siyaset
: Siyaset üzerine tartışma
-
tr.toplum.sto
: Sivil toplum örgutleri ile ilgili tartışmalar ve alt
tartışma öbekleri
-
tr.toplum.yurt-disi.turkler
: Yurt dışında yaşayan türkler, yurt dışında okuyan öğrenciler,
ve bunlarla ilgili konular bu öbek ve altında oluşturulabilecek olası öbeklerde
tartışılır.
7. Yeni Öbek
Açma
Eğer belirli bir konuda "alt öbek" açılmak isteniyorsa
aşağıdaki prosedür takip edilir :
Yeni Öbek isteğinin bildirilmesi
-
Belli bir konuda yeni bir öbek açılmasını isteyen
kişi ya da kişiler, bu konudaki görüşlerini tr.obek.yeni-obek öbeğinde
tartışmaya açarlar. Buradaki tartışmalar ışığında, önerdikleri öbek ile
ilgili bir tanım dökümanı oluştururlar.
-
Yeni öbek, 3 hafta süreyle tr.obek.yeni-obek öbeğinde
tartışılır ve insanlar bu konuda fikirlerini beyan ederler. Tartışma süresince,
yapılan fikir alışverişleri sonrasında, yeni öbeği öneren kişi ya da kişiler
hazırladıkları "tanım dökümanı"na son şeklini verirler. Yeni Öbek Tanım
dökümanının formal yapısı ve içinde hangi bilgilerin yer alması gerektiği,
bir sonraki taslak raporda ayrıntısıyla yer alacaktır.
-
Yeni öbek açılmasını isteyen kişi ya da kişiler,
1 aylık tartışma sonrasında oluşturdukları "yeni öbek tanım dosyasını"
belirlenen biçimde hazırlayarak bir e-posta ile yeni-obek@metu.edu.tr adresine
iletirler. Tanımda, neden böyle yeni bir öbeğe gerek duyulduğu ile ilgili
gerekçeler de açıkça belirtilmelidir. Ayrıca, yeni öbeğin adı ve yeralması
istenen üst öbek hiyerarşisi de belirtilmelidir.
-
Açılması düşünülen öbek eğer "yöneticili" olacaksa
(moderated) bu durum ve gerekçesi, öbeğe gelecek iletileri kontrol edecek
kişilerin listesi ile birlikte, ayrıca belirtilmelidir.
-
Başvurular değerlendirildikten sonra "öbek açma" sürecinin başlayıp başlayamayacağını
da içeren bir cevap e-posta ile ilgili kişiye ya da kişilere bildirilir.
-
Yazılı, görüntülü,sesli vb iletişim ortamlarında yayınlanması Türkiye
Cumhuriyeti Yasalarına Göre Suç Sayılan içeriklere sahip öbekler hiçbir
şekilde açılmaz ve bu konudaki başvurular değerlendirilmez.
Başvurunun değerlendirilmesi, tartışma ve
oylama süreçleri
Eğer bir "öbek açma" başvurusu değerlendirmeye alınmışsa;
-
Her yeni öbek açma isteği için, tarafsız bir kişi
"hakem" olarak belirlenir.
-
Oylamanın başlangıç tarihi ve saati, oylamanın bitiş
tarihi ve saati ve oyların gönderileceği "hakem adresi" tr.obek.yeni-obek'te
ilan edilir. Isteyenler, oylamaya katılmaya "davet edilir". Oylamaya davet
içeren e-postada, oylamada kullanılacak bir "oy pusulası" formu vardır.
-
Oylama, oy pusulasındaki ilgili boşluklar doldurularak "oylamayı kontrol
eden hakeme" e-posta ile göndermek şeklinde gerçekleşir. Oy pusulaları,
ya doğrudan haber.obek.yeni-obek'te yayınlanan ilgili mesaja direkt cevap
yazarak doldurulur; ya da hakemden bir e-posta ile istenerek gelen e-postaya
doğrudan cevap yazarak doldurulur. Hakeme gönderilen e-postada ilgili öbeğin
açılmasının istenip istenmediği (EVET / HAYIR şeklinde) ilgili cevap formunda
doldurulur. Formda ayrıca, oylamaya katılan kişiye ait bazı bilgilerin
doldurulacağı kısımlar da vardır.
-
Oylama süresince, öbek açılmasını öneren kişi ya da kişiler, herhangi bir
propaganda yapamazlar.
-
Bir kişi, "TEK OY" kullanabilir. Aynı kişinin farklı e-posta adreslerinden
birden fazla kullandığı oylar iptal edilir.
-
Oylamaya katılan kişiler, eğer isterlerse, oylama süresince fikirlerini
değiştirip yeni oy kullanabilirler ya da kullandıkları oyu iptal edebilirler.
-
Hotmail, Netaddress, GeoCities vb gibi "anonim" e-posta adreslerinden kullanılacak
oylarda "DOĞRUDAN İLGİLİ SERVİSLER ÜZERİNDEN" oy kullanılmalıdır. Bu adreslere
ait, farklı SMTP servisleri yoluyla gelen oylar değerlendirmeye alınmaz.
-
"tarafsız hakem" oylama ile ilgili her türlü yetkiye sahiptir.
Oyların sayımı ve Sonuçların İlanı
-
1 ay sonunda oylar sayılır ve,
-
Eğer oylamaya katılanların sayısı 100 ve üzeri ise;
ve oyların en az %60'ı "EVET" ise öbek açılır.
-
Eğer oylamaya katılanların sayısı 100'ün altındaysa
ya da oyların en az %41'i "HAYIR" ise öbek açılmaz.
-
Öbeğin açılıp açılmadığı, oylama sonuçları ile birlikte
(oy veren kişilerin e-posta adresleri ve verdikleri oylar) tr.obek.yeni-obek'te
yayınlanır.
-
Sonuçların ilanından sonraki 1 hafta içinde eğer
oylamaya itiraz edilmezse oylama sonucu uygulanır. Yapılacak itirazlar,
gerekçesi ile birlikte, bir e-posta ile obek-itiraz@metu.edu.tr
adresine yapılır. Itirazlar değerlendirilir ve 1 hafta sonra sonuç açıklanır.
Öneriler
Yeni bir öbek açma isteğinde bulunan kişilerin,
bu öbek ile ilgili tartışmalarda ifade edilen öneri ve düşünceleri dikkate
almaları ve tanım dosyalarına bunları yansıtmaları tavsiye edilir. Yeni
öbek açma isteğini anlattıkları döküman özellikle "yeni öbeğin açılma gerekçelerini"
çok açık bir şekilde ortaya koymalıdır.
Öbek İsimlendirme :
-
Öbek isimlerinin, içeriği de yansıtacak şekilde olabildiğince kısa tutulması
önerilir. Öbek isimleri belirlenirken, kullanıcıların aradıkları öbeklere
kolayca ulaşmasını sağlayacak, ve öbeklerin birbirleriyle karışmasını önleyecek
yapısal ve hiyerarşik bir gruplamaya gidilmiştir. Yapının olabildiğince
esnek ve genişlemeye uygun olmasına çalışılmıştır.
8. Mevcut Bir
Öbeği Kapatma veya Öbek Adı Değiştirme
Eğer mevcut bir alt öbeğin kapatılması (ya
da adının değiştirilmesi isteniyorsa), aşağıdaki prosedür takip edilir
:
Kapatılması/Adının Değiştirilmesi İstenen
Öbeğin bildirilmesi
-
Mevcut bir öbeğin kapatılmasını ya da adının değiştirilmesini
isteyen kişi ya da kişiler, bu konudaki görüşlerini tr.obek.yeni-obek öbeğinde
tartışmaya açarlar. Buradaki tartışmalar ışığında, neden bu değişikliğe
gerek duyulduğunu anlatan tanım döküman oluştururlar.
-
Öbek kapatılmasını ya da adının değiştirilmesini
isteyen kişi ya da kişiler, 3 haftalık tartışma sonrasında oluşturdukları
"gerekçeli tanım dosyasını" belirlenen biçimde (formatta) hazırlayarak
bir e-posta ile yeni-obek@metu.edu.tr adresine iletirler. Tanımda, neden
böyle bir değişikliğe gerek duyulduğu ile ilgili gerekçeler de açıkça belirtilmelidir.
Başvurular değerlendirildikten sonra "ilgili" sürecinin başlayıp başlayamayacağını
da içeren bir cevap e-posta ile başvuru sahiplerine bildirilir.
Başvurunun değerlendirilmesi, tartışma ve
oylama süreçleri
-
Oylamanın başlangıç tarihi ve saati, oylamanın bitiş
tarihi ve saati ve oyların gönderileceği "hakem adresi" tr.obek.yeni-obek'te
ilan edilir. Isteyenler, oylamaya katılmaya "davet edilir". Oylamaya davet
içeren e-postada, oylamada kullanılacak bir "oy pusulası" formu vardır.
-
Oylama, oy pusulasındaki ilgili boşluklar doldurularak "oylamayı kontrol
eden hakeme" e-posta ile göndermek şeklinde gerçekleşir. Oy pusulaları,
ya doğrudan haber.obek.yeni-obek'te yayınlanan ilgili mesaja direkt cevap
yazarak doldurulur; ya da hakemden bir e-posta ile istenerek gelen e-postaya
doğrudan cevap yazarak doldurulur. Hakeme gönderilen e-postada ilgili değişikliğin
istenip istenmediği (EVET / HAYIR şeklinde) ilgili cevap formunda doldurulur.
Formda ayrıca, oylamaya katılan kişiye ait bazı bilgilerin doldurulacağı
kısımlar da vardır.
-
Oylama süresince, değişiklik öneren kişi ya da kişiler, herhangi bir propaganda
yapamazlar.
-
Bir kişi, "TEK OY" kullanabilir. Aynı kişinin farklı e-posta adreslerinden
birden fazla kullandığı oylar iptal edilir.
-
Oylamaya katılan kişiler, eğer isterlerse, oylama süresince fikirlerini
değiştirip yeni oy kullanabilirler ya da kullandıkları oyu iptal edebilirler.
-
Hotmail, Netaddress, GeoCities vb gibi "anonim" e-posta adreslerinden kullanılacak
oylarda "DOĞRUDAN İLGİLİ SERVİSLER ÜZERİNDEN" oy kullanılmalıdır. Bu adreslere
ait, farklı SMTP servisleri yoluyla gelen oylar değerlendirmeye alınmaz.
-
"tarafsız hakem" oylama ile ilgili her türlü yetkiye sahiptir.
Oyların sayımı ve Sonuçların İlanı
-
1 ay sonunda oylar sayılır ve,
-
Eğer oylamaya katılanların sayısı 100 ve üzeri ise;
ve oyların en az %60'ı "EVET" ise öbek kapatılır (ya da ismi değiştirilir).
-
Eğer oylamaya katılanların sayısı 100'ün altındaysa
ya da oyların en az %41'i "HAYIR" ise mevcut öbek kapatılmaz (ya da adı
değiştirilmez).
-
Öbeğin kapatılıp kapatılmadığı, (ya da adının değiştirilip
değiştirilmediği) oylama sonuçları ile birlikte (oy veren kişilerin e-posta
adresleri ve verdikleri oylar) tr.obek.yeni-obek'te yayınlanır.
-
Sonuçların ilanından sonraki 1 hafta içinde eğer
oylamaya itiraz edilmezse oylama sonucu uygulanır. Yapılacak itirazlar,
gerekçesi ile birlikte, bir e-posta ile obek-itiraz@metu.edu.tr
adresine yapılır. İtirazlar değerlendirilir ve 1 hafta sonra sonuç açıklanır.
9. Diğer Tartışma
Servislerinin TTÖ Sistemi'nden Yararlanması
İsteyen her tartışma servisi (news server) TTÖ
hiyerarşisi içinde tüm öbeklerden ya da kendi istediği sayıdaki üst öbekten
"feed" alabilir (ileti alış-verişi yapabilir). İleti alışverişi,
TTÖ sistemine bağlı herhangi bir tartışma öbeği servisi üzerinden olabilir.
Herşeyden önce, TTÖ sistemine dahil öbekleri bünyesinde barındırmak
isteyen bir kurumun bu konuda yeterli alt yapısı (bilgisayar ve yazılım)
olmalıdır. TTÖ sisteminin oldukça dinamik ve fazla ileti alışverişine sahne
olacak bir ortam olması beklenmektedir. Bu yüzden, ileti alışverişi yapan
servislerin bu iş için yeterli eleman ve diğer kaynakları (disk alanı,
bant genişliği, zaman vb) ayırması gerekmektedir.
10. Yönetimsel
TTÖ sisteminin işlemesi ile ilgili teknik ve idari konuları karara bağlayacak,
gönüllü bir yönetim birimi oluşturulacaktır.
Gönüllü yönetim biriminin nasıl oluşturulacağı tartışılarak karara
bağlanacaktır. Şu an ortada somut bir "birim" yok :)
Bu yönetim birimi, TTÖ ile ilgili idari dökümanlar, kullanım ilkeleri,
yeni kullanıcılar için bilgiler vb içeren bir takım ana dökümanları hazırlar
ya da hazırlanmasında öncü olur. Bu dökümanlar tr.öbek hiyerarşisi içindeki
ilgili öbeklerde periyodik olarak dağıtılır. TTÖ Yönetim Birimi, üst hiyerarşlik
yapı içindeki öbekleri yapısal daha alt seviye obekler içine alabilir.
Bu ve benzeri konular, gerektiğinde ilgili öbeklerde tartışmaya açılır.
Gönüllü yönetim birimi içinden aşağıdaki alt gruplar oluşturulacaktır
:
-
"Öbek açma" isteklerini değerlendiren ve sonuçlandıran alt grup
-
"Öbek kapatma" ve "Öbek adı değiştirme" isteklerini değerlendiren alt grup
-
Oylama sonuçlarına itirazları değerlendirecek alt grup
-
Oylamaları yönetecek hakem grubu
Yönetim birimi, ODTÜ Liste Servisi'nde açılacak olan OBEK-TR isimli bir
liste aracılığıyla kendi arasında haberleşir. Öbek Yönetimi ile ilgili
alınan önemli kararlar ve değişiklikler tr.obek.duyurular öbeğinde herkese
duyurulur.
Gönüllü yönetim birimine yeni üyeler "mevcut üyelerin önerisi üzerine"
ve "üzerinde tartışılıp mutabakat sağlanarak" katılabilirler.
Gönüllü yönetim birimi üyeleri; yeni öbek açma, öbek kapatma ya da öbek
adı değiştirme gibi isteklerde bulunamazlar ve hiçbir oylamaya katılamazlar.
Öbek Yönetiminde aşağıdaki e-posta adresleri kullanılır :
obek-itiraz@metu.edu.tr
obek-kapat@metu.edu.tr
yeni-obek@metu.edu.tr
obek-tr@metu.edu.tr (Yönetim Birimi Tartışma Listesi)
11. Sözlük
öbek : Belirli bir konuda tartışmaların yapıldığı herkese açık sanal
ortam, (news) group
öbek hiyerarşisi : Tartışma öbeklerinin dağılımını belirleyen dizin/zincir
yapısı
üst öbek :
alt öbek : Üçüncü veya daha alt düzey ad) (("third or fourth .. level
hierarchy"))
hiyerarşi : Sıra düzen (?)
ileti : Bir öbeğe gönderilen elektronik postalardan her biri
12. Sizlerden
Gelen Öneriler
Her türlü önerilerinizi gokcol@sariyer.cc.itu.edu.tr
adresine e-posta ile iletebilirsiniz. Öneriler değerlendirilecek ve kendilerine
e-posta ile bilgi verilecektir. Hazırlanacak son raporda bu kişilerin isimleri
burada belirtilecektir.
13. Ekler
Burada, taslakta kullanılabilecek olası ek bilgiler ile ilgili dökümantasyon
yer alacaktır.
14. Kaynakça
Bu kısımda, taslağı hazırlarken kullanılan kaynaklar yer alacaktır.