Hamdi Akan*, Murat Hayran**, Oktay Özdemir**, Mehmet Arbatlı***, Tamer Çalıkoğlu****

* Ankara Üniversitesi İbni Sina Hastanesi Hematoloji-Onkoloji Bilim Dalı
** OMEGA-CRO
*** Bayındır Tıp Merkezi, Tanı ve Tıbbi Görüntüleme Merkezi
**** Ankara Trafik Hastanesi, Ankara Tabipler Odası Temsilcisi

Internetin altında yayınlanan tıp dergileri hızla çoğalmaktadır. Bu alanda genellikle 3 yaklaşım vardır. Bazı dergiler açtıkları web sayfalarında sadece derginin tanıtımı, o sayının içindeki makaleler, yazım kuralları gibi bilgiler verip makalelere erişim sağlamamaktadırlar. Örnek olarak New England Journal of Medicine (http://www.nejm.org), The Lancet (http://www.thelancet.com) gibi çok okunan dergiler verilebilir. Bazı dergiler direkt olarak web üzerinden bir browser (Netscape, Explorer vb.) aracılığı ile okunabilirken, bazı dergiler postscript formatta arşive konulmakta, dileyen okuyucular bilgisayarlarına bu dosyayı çekerek dergiyi okuyabilmektedir. Örnek olarak Blood Cells Molecules and Disease (BCMD http://www.scripps.edu/bcmd) verilebilir. Ankara Tabip odası da kendi bünyesinde server kurduktan sonra temel işlevlerinin içerisine dahil olan mezuniyet sonrası eğitime de katkıda bulunacak bir online dergi yayınlamaya karar vermiştir. Bu amaçla Turkish Electronic Journal of Medicine (TEJM) yayınlanmaya başlamıştır. Ayrıca mezuniyet sonrası eğitime yönelik Türkçe derlemeler dergi içeriğinde bulunmaktadır. Derginin halen 2. sayısı yayınlanmakta olup internette http://www.ato.org.tr/tejm adresinden ulaşmak mümkündür. Ayrıca dergi ile ilgili bir Listserv kurulmuş olup, abonelik adresi listserv@ mednet.ato.org.tr, yazışma adresi ise tejm@ mednet.ato.org.tr’dir.

Kullanılan data hatlarının kapasitelerinde artma ve veri transfer hızının artmasının yanı sıra Internet altında ses ve görüntü aktarımını kolaylaştıracak Real Media gibi yazılımların kullanılmaya başlanılması, kağıda basılı dergilerde uygulanamayacak bazı olanakların gündeme gelmesini sağlamıştır. Özellikle tıp dergileri için eğitici özelliği ön plana çıkan audiovisuel uygulamalar bu sayede mümkündür. Türkiye'de böyle bir uygulamanın ilk örneğini TEJM dergisi 2. Sayısında yayınlanan bir patoloji makalesinde izlenebilen "tiroid bezinden aspirasyon biyopsisi"'nin nasıl yapıldığını göstererek vermiştir (http://www.ato.org.tr/f-tejm.html altındaki cesson.rm dosyası). Bunun aynısıra dergide verilen istatistik kurslarını izleyenlerin gerek kurs ile, gerekse kendi çalışmaları ile ilgili istatistik sorularını sorabilecekleri bir ortam hazirlanmıştır. Yine 2. Sayıda genel hatların özetlendiği bir EKG kursu başlamıştır. Bu olanakları kullanarak, çeşitli bilimsel toplantılardan canlı yayınlar yapmak veya toplantıda yapılan konuşmayı slaytları eşliğinde sunabilmek te mümkündür. Eğer gelişmeler bu andaki hızı ile devam ederse yakın bir gelecekte Internet altında dergicilik, kağıda basılı dergi yapmaktan daha cazip hale gelecektir. Ancak bu gelişemlerin birlikte dergicilik etiği açısından yeni sorunları birlikte getirdiği de göz ardı edilmemelidir.

İletişim için:
Telefon: 3115474
Faks: 3115474
e-mail: akanh@neuron.ato.org.tr