Paper 71

Generated: Mon Oct 15 05:03:03 2001

71 - Title Elektronik Kutuphaneler ve Kulturel Amnezinin Siber Tedavisi
Authors Asli Telli Aydemir, Istanbul Bilgi University
PC Member No
Contact person Asli Telli Aydemir, astest@turk.net, 0 212 216 22 22 #503
Main Fields 6. Hukuk, Yasal boyut, mahremiyet, bireysel haklar
8. Internet yayinciligi, alternatif medya
11. Sosyal Boyutlar
13. Kutuphanecilik, elektronik kutuphaneler, enformasyon kaynaklari
Other Main Fields
Abstract + Keywords ELEKTRONİK KUTUPHANELER VE KULTUREL AMNEZININ SIBER TEDAVISI

Shakespeare matbaanın bulunmasindan epey zaman sonra eserlerinin incecik bir kagit uzerinde guvende olmasini hem saskinlikla, hem de tas ve mermerin pabucunun dama atılmasından dolayı tuhaf bir hazla karsiliyordu. Elektronik cagin bahari olarak tanımlanabilen su gunlerde, insanligin benzer durumda oldugu soylenebilir. Bunun kanıtlari, 'J.Butler' gibi akademik yorumcuların calismalarinda, yine akademik ya da kisisel bircok web sayfasında bulunmaktadır. Ancak, asil uzerinde durulmasi gereken nokta, elektronik medyanin, ozellikle elektronik kutuphane kavraminin sorgulanmasi sirasinda yasanmasi muhtemel şaşkinliktir.

Siber-uzay kavraminin ve onu olusturan unsurlarin getirdigi en acik ve koklu degisim, kutuphanelerin cografi sinirlarinin ortadan kalkmasidir. Metrelerce koridorlara, raflara hatta surekli kutuphanecilere bile gerek kalmamıstir. Raflarin yerini sikistirilmis bilgisayar hafizaları almıstır. Bu anlamda, Iskenderiye Kutuphanesi'nin mitolojide yok olusu sembolik ifadesine yuzyıllar sonra kavusmustur. Ancak elektronik kutuphanelerin koruma sistemi konusunda hala bazi hakli supheler mevcuttur.

Internetin kamusal alan ozelligini, 'Habermas'ın evrensellik prensibine göre olumlamak mumkundur. Her ne kadar, Castells gelir durumu dusuk olanlar icin pek esitlikci bir internet gezintisi ongormese de, siber uzayda arsivlemenin mali avantajı ortadadır. Gecmiste parasal kaygıların uretimin niteligini de kacinilmaz sekilde etkiledigi dusunulurse, elektronik ortamda arsivlemeye daha olumlu bakılabilir. Post modernizmle degisen arsivleme amaclari ve kulturel algilamalar, bu arayisin onemli nedeni ve bircok degerli e-arsiv projesinin katalizoru niteligindedir.

Turkiye'de sinirli sayida internet kullanicisi olmasina ragmen, gecç nufus cogunlugu olusturdugundan, kullanici sayisi ve kullanim alani hizla artmaktadir. Dolayisiyla elektronik arsivleme konusunda diger ulkelerde surdurulen projeleri izlemenin yaninda, sosyal ihtiyaclara yonelik ulusal projelere de ihtiyac vardir. Bu konuda yapilan her girisim, kisisel haklar, telif haklari gibi internet aktoresini ilgilendiren mevzuati gundeme getirmektedir. Var olan ulusal ornekler incelenip, yurt dısındaki benzerleriyle karsilaştirilarak gelistirilmeli ve gerekli onlemler zamaninda alinmalidir.

Soğuk Savasin sona ermesiyle nukleer korkular simdilik unutulmustur. Siber-uzayın ve ceyrek yuzyıldır yasanan kulturel amnezinin akut tedavisini surduren elektronik kutuphanelerin benzer bir misyon ustlenmeyeceğini kim garanti edebilir?

Anahtar kelimeler: e-kutuphaneler, siber-uzay, kulturel amnezi, evrensellik, internet aktoresi, telif haklari, arsiv, e-hafiza, Iskenderiye, matbaa, cam kutuphaneler, Borges, dijital yayin
Remarks

prev (70) overview next (72)

71 - Title	Elektronik Kutuphaneler ve Kulturel Amnezinin Siber Tedavisi
Authors	Asli Telli Aydemir, Istanbul Bilgi University
PC Member	No
Contact person	Asli Telli Aydemir, astest@turk.net, 0 212 216 22 22 #503
Main Fields	6. Hukuk, Yasal boyut, mahremiyet, bireysel haklar 8. Internet yayinciligi, alternatif medya 11. Sosyal Boyutlar 13. Kutuphanecilik, elektronik kutuphaneler, enformasyon kaynaklari
Other Main Fields
Abstract + Keywords	ELEKTRONİK KUTUPHANELER VE KULTUREL AMNEZININ SIBER TEDAVISI Shakespeare matbaanın bulunmasindan epey zaman sonra eserlerinin incecik bir kagit uzerinde guvende olmasini hem saskinlikla, hem de tas ve mermerin pabucunun dama atılmasından dolayı tuhaf bir hazla karsiliyordu. Elektronik cagin bahari olarak tanımlanabilen su gunlerde, insanligin benzer durumda oldugu soylenebilir. Bunun kanıtlari, 'J.Butler' gibi akademik yorumcuların calismalarinda, yine akademik ya da kisisel bircok web sayfasında bulunmaktadır. Ancak, asil uzerinde durulmasi gereken nokta, elektronik medyanin, ozellikle elektronik kutuphane kavraminin sorgulanmasi sirasinda yasanmasi muhtemel şaşkinliktir. Siber-uzay kavraminin ve onu olusturan unsurlarin getirdigi en acik ve koklu degisim, kutuphanelerin cografi sinirlarinin ortadan kalkmasidir. Metrelerce koridorlara, raflara hatta surekli kutuphanecilere bile gerek kalmamıstir. Raflarin yerini sikistirilmis bilgisayar hafizaları almıstır. Bu anlamda, Iskenderiye Kutuphanesi'nin mitolojide yok olusu sembolik ifadesine yuzyıllar sonra kavusmustur. Ancak elektronik kutuphanelerin koruma sistemi konusunda hala bazi hakli supheler mevcuttur. Internetin kamusal alan ozelligini, 'Habermas'ın evrensellik prensibine göre olumlamak mumkundur. Her ne kadar, Castells gelir durumu dusuk olanlar icin pek esitlikci bir internet gezintisi ongormese de, siber uzayda arsivlemenin mali avantajı ortadadır. Gecmiste parasal kaygıların uretimin niteligini de kacinilmaz sekilde etkiledigi dusunulurse, elektronik ortamda arsivlemeye daha olumlu bakılabilir. Post modernizmle degisen arsivleme amaclari ve kulturel algilamalar, bu arayisin onemli nedeni ve bircok degerli e-arsiv projesinin katalizoru niteligindedir. Turkiye'de sinirli sayida internet kullanicisi olmasina ragmen, gecç nufus cogunlugu olusturdugundan, kullanici sayisi ve kullanim alani hizla artmaktadir. Dolayisiyla elektronik arsivleme konusunda diger ulkelerde surdurulen projeleri izlemenin yaninda, sosyal ihtiyaclara yonelik ulusal projelere de ihtiyac vardir. Bu konuda yapilan her girisim, kisisel haklar, telif haklari gibi internet aktoresini ilgilendiren mevzuati gundeme getirmektedir. Var olan ulusal ornekler incelenip, yurt dısındaki benzerleriyle karsilaştirilarak gelistirilmeli ve gerekli onlemler zamaninda alinmalidir. Soğuk Savasin sona ermesiyle nukleer korkular simdilik unutulmustur. Siber-uzayın ve ceyrek yuzyıldır yasanan kulturel amnezinin akut tedavisini surduren elektronik kutuphanelerin benzer bir misyon ustlenmeyeceğini kim garanti edebilir? Anahtar kelimeler: e-kutuphaneler, siber-uzay, kulturel amnezi, evrensellik, internet aktoresi, telif haklari, arsiv, e-hafiza, Iskenderiye, matbaa, cam kutuphaneler, Borges, dijital yayin
Remarks